Als coach is het goed om de vinger ook af en toe aan je eigen pols te houden. Daarom zit ik in een intervisiegroep. We bespreken de onderwerpen die zoal voorbij komen in onze praktijk en leggen casussen aan elkaar voor als we ergens niet uitkomen. Zo kwamen we afgelopen keer te spreken over zelfzorg. Dit is niet alleen voor onze cliënten van belang, maar ook voor onszelf. Voor iedereen geldt dat als je niet goed voor jezelf zorgt, dat uiteindelijk alles vast loopt in je leven. Want als je jezelf geen zorg waard vindt, vinden anderen dat meestal ook niet. Voordat je het weet ben je alleen nog maar aan het pleasen en loop je helemaal leeg.
Ik vertelde hoe ik dit onderwerp vaak op de agenda zet. Helemaal bij mijn rouwende cliënten. “Maar wat verstaan we eigenlijk onder zelfzorg”, vroeg iemand? We deden een rondje en het bleek al snel dat iedereen er een andere invulling aan gaf. Dat was interessant. Voor de een gaat het vooral over doen waar je blij van wordt en voor de ander vooral over grenzen bewaken en voor een derde gaat het weer over zelfdiscipline. Uiteindelijk besloten we dat het allemaal belangrijke aspecten zijn.
Zelfzorg bij rouw
Zelfzorg bij rouw; extra lastig, extra belangrijk
Zelfcompassie voorop
Wanneer ik het over zelfzorg bij rouw heb, heb ik het eerst over het hebben van compassie voor jezelf. Je hebt als je rouwt te maken met een scala aan emoties. De rouwexpert William Worden geeft aan dat je in de rouw eigenlijk vier rouwtaken hebt te voldoen. Je zou ze als fases kunnen zien, maar ze lopen soms ook heel erg door elkaar. De eerste taak is erkenning en aanvaarding, dan komt de taak om je emoties te verwerken en de derde taak is het verder leven met het gemis en ten slotte heb je je leven weer op de rit en leef je verder met de herinneringen. In de eerste fase is compassie voor jezelf van het grootste belang. Dit wil niet zeggen dat je zelfmedelijden gaat hebben en jezelf overmatig gaat verwennen, maar dat jezelf behandelt als een goede vriend of vriendin dat zou doen. Dus even niet luisteren naar je innerlijke criticus, er kunnen zijn met je emoties en vriendelijk zijn voor jezelf. Kleine stapjes nemen en jezelf daarover complimenteren en het de tijd geven. Niet sneller willen dan je kan. Wat ook heel essentieel is, is dat je dingen gaat doen waar je van oplaadt en/of ontspant. Voor de een zal dat sporten zijn, voor de andere wandelen, of een museum bezoeken, naar een film of een concert gaan of afspreken met vrienden. Of welke willekeurige combinatie van bovenstaande zaken. Tijdens de rouw zal dat vaak in eerste instantie meer fysiek gericht zijn of met vrienden afspreken. Omdat je gewoonweg de breincapaciteit nog niet hebt om dingen op te nemen. Maar in de loop van de tijd zul je toch de stap moeten nemen om ook zonder partner dingen te doen die je fijn vindt. Als het moment daar is om door te moeten, bijvoorbeeld omdat je werk en/of kinderen hebt, is het goed om hulp te (durven) vragen.
Je hoeft het niet alleen te doen
Vaak laten mensen je in een periode van rouw je op een goed moment met rust. Omdat ze zichzelf niet willen opdringen, niet goed weten wat ze moeten doen en hun eigen leven ook doorgaat. Dat heeft vaak niets met de rouwende van doen. Maar als jij iets nodig hebt, zul je daar dus om moeten vragen. Zonder verwijten uiteraard. Discipline Een vorm van zelfzorg waar we lang over spraken is discipline. Wat is dat en waarom is dat zelfzorg? Het klinkt snel zo naar, als veel moeten. En moeten is nou net iets dat slecht past bij rouw. Maar discipline gaat vaak over structuur en het nalaten van zaken die slecht voor je zijn. En in die zin is het zelfzorg. De structuur kan je de houvast bieden die je door het verlies kwijt bent geraakt. Dingen doen die slecht voor je zijn, zoals teveel eten en drinken, geven later vaak een gevoel van spijt en dan moet je daar ook nog eens mee dealen bovenop alle emoties die er toch al zijn. Voorkomen is beter dan genezen. Het klinkt allemaal zo makkelijk - dat verzuchten mijn cliënten ook vaak - maar het is in de praktijk vaak o zo moeilijk. Ons hoofd verleidt ons zo snel tot negatieve gedachten, zelfkritiek, zelfmedelijden en afleiding. Ook daarin vraagt zelfzorg dus om discipline, om daar niet aan toe te geven. Discipline om streng te zijn waar misstappen voorkomen kunnen worden, maar aardig voor jezelf als dat niet gelukt is. Gelukkig kun je die discipline trainen en word je steeds beloond als dit goed gaat. Zo wordt het steeds gemakkelijker om het vol te houden. En natuurlijk sta ik mijn cliënten in dit proces extra bij. Als geen ander weet ik hoe lastig dit onderwerp kan zijn. Dus zelf kan ik hierin heel veel compassie opbrengen voor mijn cliënten. Hoe ga jij om met zelfzorg? En kun je er zijn voor anderen, bijvoorbeeld mensen in de rouw, zonder over je eigen grenzen te gaan? Hoe doe jij dat? Reageer op dit blog of neem contact met me op als je verder wilt praten over dit onderwerp.